Tijd voor een opmerking over het einde van het eerste deel (het begin van het begin.)

Het laatste hoofdstuk eindigt met Max en Ada die in zee uiteindelijk seks hebben, ongeveer. Dan komt De Opdracht, dat verhaalt hoe de 'verteller' een Vonk lokt om de donkere wereld te betreden. Hiermee creëert Mulisch een bepaald effect. Het is misschien wel alsof je het zaad volgt dat op weg is om een eicel te bevruchten. (De Vonk is immers misschien wel de ziel of geest of iets dergelijks.) Sowieso is de beschrijving van de zon al een voorteken dat er op dat moment hogere machten aan het werk zijn.